Inleiding

De leden zijn onderverdeeld in twintig gespecialiseerde vaste commissies.

Deze commissies geven wetgevingsvoorstellen vorm door verslagen goed te keuren, amendementen ter behandeling in de plenaire vergadering in te dienen en een onderhandelingsteam aan te wijzen om onderhandelingen over EU-wetgeving te voeren met de Raad. Zij keuren ook initiatiefverslagen goed, organiseren hoorzittingen met deskundigen en controleren de andere EU-instellingen en -organen.

Een commissie bestaat uit 25 tot 81 gewone leden en eenzelfde aantal plaatsvervangers.

Elke commissie verkiest onder haar gewone leden een voorzitter en maximaal vier ondervoorzitters, die samen het "commissiebureau" vormen, voor een ambtsperiode van tweeënhalf jaar. De politieke samenstelling van de commissies is dezelfde als die van de plenaire vergadering.

Het Parlement kan ook subcommissies en bijzondere tijdelijke commissies voor de behandeling van specifieke kwesties oprichten en heeft het recht enquêtecommissies in te stellen om vermeende inbreuken op of gevallen van wanbeheer bij de toepassing van het recht van de Unie te onderzoeken.

In de bemiddelingsfase wordt er een specifiek bemiddelingscomité samengesteld.

De parlementaire commissies komen normaliter in Brussel bijeen en krijgen bij hun werkzaamheden ondersteuning van een secretariaat. Hun besprekingen zijn openbaar en worden in principe live op internet uitgezonden.

De commissievoorzitters coördineren de werkzaamheden van de commissies in de Conferentie van commissievoorzitters.

Het Parlement kan te allen tijde overgaan tot de instelling van tijdelijke commissies voor specifieke onderwerpen. Deze bijzondere commissies hebben een ambtstermijn van 12 maanden, die kan worden verlengd.

Het Parlement kan enquêtecommissies instellen om inbreuken op het Unierecht of vermeend wanbeheer bij de toepassing van het Unierecht te onderzoeken.
De bevoegdheden van deze commissies zijn gebaseerd op de bepalingen inzake de uitoefening van het enquêterecht van het Europees Parlement.

De Conferentie van commissievoorzitters bestaat uit de voorzitters van alle vaste en bijzondere commissies en kiest uit haar midden haar voorzitter voor een ambtsperiode van tweeënhalf jaar.
De Conferentie van commissievoorzitters is het politieke orgaan dat de werkzaamheden van de commissies coördineert en toeziet op een soepel verlopende onderlinge samenwerking. Zij doet de Conferentie van voorzitters aanbevelingen inzake de werkzaamheden van de commissies en de agenda voor de vergaderperioden.

De bemiddeling is de derde en laatste fase van de gewone wetgevingsprocedure (ook bekend als "medebeslissing"). De bemiddelingsprocedure gaat van start als de Raad niet akkoord gaat met alle amendementen die door het Parlement in tweede lezing zijn aangenomen.

Het bemiddelingscomité bestaat uit twee delegaties: de delegatie van de Raad, die bestaat uit één vertegenwoordiger per lidstaat (ministers of hun vertegenwoordigers) en de delegatie van het Parlement, die bestaat uit eenzelfde aantal EP-leden. Het bemiddelingscomité is verantwoordelijk voor het opstellen van een "gemeenschappelijke tekst" die vervolgens door zowel het Parlement als de Raad moet worden goedgekeurd.